زانا واحید

هەلبەت هەر دەما ئەز پەرتوکەکێ دخوینم، دخوازم ئەوا ل پشتی خواندێ من هزر تێدا کری و گەهشتیە من، دارێژم،ئەڤجا ئەو تشت یێ مفا دار بیت یان نە، هەولا من یا بچویک یا تێگەهشتنێ یە .

بەری چەند روژان دەما دەنگوباسێ نویترین بەرهەمێ نڤیسەرێ کورد "بەختیار عەلی" هاتییە بەلاڤکرن، ئەز پیچەکێ مەندەهوش مام، هەلبەت ژبەر دوو ئەگەران :

ئێک: چونکە جودا ژ بابەتێن بەری نوکە خو دەربازی ژانڕەکێ دی کر کو شانۆنامە یە .

دوو: پشتی چەندین ساڵێن خواندنا ڕۆمانێن وی یێن درێژ بو ئێکەم جارە بەرهەمەکێ هند کورت بەلاڤ دکەت .

ئەڤ شانۆنامەیە " بۆ دۆزەخ، ئەی بێگوناهان"  د 150 لاپەڕاندا ، ژ هەژدە دیمەن  و نێزیکی 27 کارێکتەران پێک دهێت .

بەری ئەز ل سەر تێزێ ڤێ شانۆگەریێ باخڤم، دخوازم بزانن، نڤیسکارێ ڤی بەرهەمی، ب پلە ئێک ڕۆمان نڤیسە، و زوربەیا بەرهەمێن وی یێن بەلاڤ کری دچنە دبن خانا " ڕیالیزما جادویی (ئەندێشەیی) ڤە، و ئێک ژ تایبەتمەندیێن ڤێ خانێ "وەسفەکا زور و شروڤەکرنەکا زورە"، کو ببوچوونا من ئەڤ خالە شیایە پیچەک بەختیاری ماندی بکەت تا بشێت تا رادەکی ژ بن هەژمونا ڤێ خانێ دەرکەڤیت، کو ببوچونا من نەشیایە و ئەز نزانم چەند یا گونجایە شانویەکا "ریالیزما جادویی" هەبیت .

د هندەک ژ دیالوگان دا نڤیسکاری ب هیچ رەنگەکی هزرا ئەکتەری نەکریە کا دێ شیان هەبن ب نەفەسەکا وەسا مەزن بو ماوەیەکێ درێژ ئێک دیالوگ بێژیت یان نە، چونکە د شانوگەریێ دا هندەک ژ دیالوگان نێزیکی لاپەرەکی نە بو نمونە لاپەر 123، 113...هتد .

ئەڤە ئەو رەخنە و تێبینی نە یێن من ژ کومەکا شانۆکار و شانو دوستێن کورد گوهـ لێبووین، ژ بلی وێ بایکوتا هندەک ژ شانۆکاران ل سەر ڤی بەرهەمی کری ببەهانەیا هندێ کو بهایێ پەرتوکێ یێ گرانە، کو ئەز دێ ل دوماهیێ ب باشی ل سەر ئاخڤم .

ئەڤ شانۆنامە یە، وەکی بەرهەمێ بەری ڤی یێ بەختیار عەلی "داگیرکردنی تاریکی"  گەلەک ب زیرەکی جیهانەکا (کافکا)یی یا ئافراندی ب رێکا کارێکتەرێ خو" مستەفا رێبەر"ی دەما دناڤ خودا ل گونەهەکێ دگەریێت کو وی نەکریە، و هێدی هێدی د ڤێ گەریانا مستەفایی دا ئەم تێدگەهین کو ئەم یێ د ژینگەهەکێ دا کو پێدڤیە هەمی هەست ب گونەهێ بکەن، ئەگەر خو وان چ گونەهـ ژی نەکربن، ئەڤ فورمێ نڤیسینێ فورمەکێ تمام کافکایی یە، زیندان و ڤەکولین و کویر بوون بو ناڤ ناخێ مروڤی و ئازاردانا مروڤی ب مروڤێن دەوروبەر و نامووبونا جیهانێ، کو ئەم دشێن بێژین روحیەتەکا کافکایی یا دایە فورمێ ڤێ شانۆنامەیێ ب شێوەیەکی کو ئەم دشێین بێژین "مستەفا رێبەر" وێنەیەکێ کوردی یێ "گریکور سامسایە"، بەلێ ئەو نەبوویە کێز، بەلکو یێ بویە گونەهبار، ب هەمان رەنگ ژی کارێکتەرێن قۆمیسەر و جەمیلایا هەڤژینا وی و جەلیل و لێپرسینێن ژ لایێ نوژدارێ دەرونی و زانایێ ئاینی و میدیاکاران ڤە وەکی یێن رومانا "دادگایی" یا کافکایی نە .

ئەڤا بومن جهێ نیگەرانیێ بتنێ ئەو رەخنەیێن ل سەری هاتینە گوتن بوون، کو وان شانوکاران، یا ژ بیر کری ئەڤە شانۆنامە یە، نە شانوگەریەکا بەرهەڤە بو نمایشکرنێ، کارێ نڤیسکاری بەرهەڤکرنا شانوگەریێ نینە بو سەر دەپێ شانویێ، وەکی بەری نوکە مە د چەندین شانوگەریێن دەڤەرێ دا دیتی، دنیایەکا تێکستێن" ئێپسن، پیێر لاگەرکڤیست، بیکێت...هتد ی، هاتینە ئامادەکرن ژ لایێ کورت کرنا دیالوگی، سینوگڕافیایێ، حەتا لادانا هندەک کارێکتەران ڤە، ژبو گونجاندنا شانۆنامەیێ ل سەر دەپێ شانویێ، نە ژ بو لادانا پەیاما نڤیسکاری. ژ بەر هندێ ژی ئەز بخو دبینم ئەم شانۆنامەیێ ژ شانوگەریێ ژێک جودا کەین دێ باشتر بیت .

سەبارەت گرانیا نرخێ پەرتوکێ ژی، من دڤێت بکورتی بێژم، ئەو لایەنێن ئەڤ شانوگەریە رەخنێ لێدکەت، باش دزانن کو ئەڤە نە ڕۆمانەکە وەکی زوربەیا بەرهەمێن دی یێن بەختیاری دێ هێتە خواندن ژ لایێ چەند خواندەڤانێن نڤیسکاری ڤە و چیتە د پەرتوکخانان دا، بەلکو دێ بیتە شانو و ل چەندین هولێن جودا جودا هێتە نمایشکرن  پشتی دهێتە خواندن،هەلبەت ئەڤە ژی ئاسویەکێ دی ل بەر بەلاڤکرنا هزرا نڤیسەری ڤەدکەت، لەو  ئەڤ کەسێن مە ئاماژە پێدایی کو هەمان ئەو کەسن یێن بەختیار دهەمی بەرهەمێن خو دا ب کەسان و جهێن مەترسی ل قەلەم ددەت لەو ل بەهانەیەکێ دگەریێن کو ئەڤ بەرهەمە نەهێتە کرین .

دخوازم ڤی بەرهەمی ب هەمی جوانی و کرێتیێن وی ڤە بخوینن .