ئازاد سابیر .. دوورتر لە سروشت

  2020-11-11  | 
 تۆڕی هەواڵی ژیان
وەهبی ڕەسووڵ

ئازاد سابیر هونەرمەندێكی شاری سلێمانیە و لە خێزانێكی هونەریە، كە پێش خۆی هەردوو هونەرمەندی برای، بورهان سابیر و ئاراز سابیر ، سەرقاڵی كاركردن و ڕچەشكێنی هونەریی بوون بۆ ئەو، ئەویش  وەك هەموو بارێكی ئاسایی لە سەرەتای كاركردنی هونەریدا، سەرسامی كاركردنی ئەوان بوو بە تایبەت بورهان سابیر، هەر لە سەرمەشقیی بۆ كاری پەیكەرسازیی بە كەرەسەی جیاواز و نائاشنا بە كاری پەیكەرسازیی ئەو دەمە، تا دەگاتە كاركردنی هونەریانە لە بواری ماسك و فرە كەرەسەیی لە جێبەجێكردن و بەجێهێناندا.

ئازاد بەرەنجامی ئەم ئەزموونە هونەریانەی ڕۆژانە لە مناڵیەوە لەبەرچاویدا ئامادەییان هەبوو، و بەرجەستە و كاریان تیا دەكرا، زوو بەزوو ئاشنای ئەو دنیا تایبەتەی كاركردن بوو، بەو كەرەسە سەیر و ناوازانەی لە پیشەكەی باوكیانەوە، كە پیشەی سكرابی ئۆتۆمبیل بوو بۆیان مابۆوە. ئەو لە ساڵانی هەشتادا پیشانگەیەكی ناوازەی بۆ كۆمەڵێ‌ كاری پەیكەرسازیی كردەوە، كە سەرلەبەر بەو كەرەسە تایبەتانە ئەنجامدرابوون. ئەو نمایشە پێشدەستی و پێشەنگیەكی ناوازە بوو، بۆ ئەو جۆرە لە كاركردن و بەجێهێنان، كە سەرتاپا هەڵگری گووتارێكی ئیستاتیكی بوو لە كایەی ماددە و كەرەسەی كاركردن و بەجێهێناندا. ئەو هاوشانی ئەو ئەزموونانە، لە بواری بەرجەستەیی فۆڕم و گووتارە تەكنیكی و كەرەسەییەكەی، بەهێڵێكی تەریب سەرقاڵی كاری نیگاركێشانیش بوو. لەم كایەیەشدا ئەو هەر سەودای خامە و كەرەسەی تایبەت و دوورەدەست بوو. ئەم خواستە باڵی خۆی ڕادەكێشا تا ئامادەكردن و دروستكردنی پاسپارتۆی كارە نیگارەكانی.

ئازاد چونكە لە هیچ پێگە و دامەزراوەیەكی هونەریی نەی خوێندبوو، هەر زوو چوە دنیای كاركردنی تەعبیری و دواتریش ئەبستراكتەوە. ئەو دەمەی بووە ئەندامێكی گروپی (هاوڕێیانی شێوەكار) دوای ڕاپەڕین لە ساڵی (1993)، ئەو ئەزمونی كاركردنی خۆی زیاتر باڵاپێكردبوو بە ئاراستەی شێوازێكی ئەبستراكتیانە، لەم میانەدا سەوداییەكی تایبەتی هەبوو بۆ كەرەسەی جیاواز و نامۆ و كۆلاژ، هاوكات لەسەر ڕووی زۆر جیا و تایبەت كارەكانی ئەنجامدەدا. لە ناوەڕاستی ساڵانی نەوەد، بەرەو هەندەران سەفەری كرد، لەو ڕێگەیەشدا دەستبەرداری كاركردن و بەخشش نەبوو، تا لە توركیا بوو، نمایشێكی هونەریی ئەنجامدا بە ناوی (بەرزاییەكانی تەسەوف)(1997). لە گەیشتنی بە ئەوروپا و تا ئێستا ئەو سەرگەرم و بەردەوامی كاركردن و نمایشی هونەریە.

 بەڵام وەك زۆرێك لەو هونەرمەندانەی دەچنە ڕۆژئاوا، ئەو ڕیتمە كاركردنەی لێرە وەك ئەزمونێكی ئیستاتیكی لە گەشە پێكردنیا بوو، لەوێ‌ بەرەنجامی خواستی تایبەتی كەشی هونەریی ئەوێ‌، ترازان و پچڕانی بەسەردا هات. كارەكانی هەرچی زیاتر ڕوویان لە فرەیی ڕەنگ  كرد تا ئاستی دانانی پانتایی فراوان بە ڕەنگی ڕاستەوخۆ و یەك پلە لە تۆندا، هاوشان بە دابەشكردنێكی ئەندازەیی و نیمچە ئەندازەیی بۆ سەرجەمی ڕوی تابلۆكانی بە فۆڕمی ئەندازەیی جیاجیا. بەڵام چارەسەرە تەكنیكیەكان هەر لەسەر و بە تەكنیكێكی ئەبستراكتیانەی فۆڕم ئەنجامدراون، ئەمە سیمای كاركردنی ساڵانی دەیەی دووهەزاریەتی و لەو مێژوە بەدواوە هونەرمەند دەكەوێتە دنیایەك لە كاركردن كە دەسپێكی سەوداییەكە بۆ فۆڕمگەلێكی واقعی، بەڵام بە پڕۆسێسێك لە ئاوێتەكردن كە دەمانخاتە دودڵی و دڵەڕاوكێیەكی ناسینەوەی شتەكان و نەناسینەوەیان. لە ساڵی 2013 بۆ 2014 بەدواوە هونەرمەند، بە كاریگەری و بەرەنجامی دوو ساڵ خوێندن و كاركردن(2016 بۆ 2018) لە (پەیمانگەی هونەرەجوانەكانی هۆڤینكا) لە فنلەند، كە تایبەتە بە كاری ئەكادیمی و بەرجەستەكردنی ڕیالیستێتی فۆڕم، دەكەوێتە جۆرێك لە بەرجەستەكردنی واقعیانەی فۆڕم و گواستنەوەی دیمەنی دەرەوەی واقیع بۆ نێو كارەكانی. 

بەڵام ئەم جۆرە لە بەرجەستەكردن بە شێوازێكی تەكنیكی وەهایە، كە ڕێگری ئەكات لەوەی بە شێوازێكی واقعیانە ناوزەدی بكەین، هەر شێوازی كاركردنی هونەرمەند بەم فۆڕمە ڕیالیستیانە، كارەكانی ئەوی بەنزیكی كردوە بە دوو بەشەوە، ئەو كارانەی كە فۆڕمە ڕیالیستیەكان بە ڕاستەوخۆ و ڕاشكاو ئامادەیی و هەژمونیان هەیە، بڕوانە تابلۆی (دیمەنێكی بەهارە 2018) و ئەو كارانەش كە خاوەن ساكاریی و سادەییەكی بەجێهێنانن. هەردوو جۆری كارەكە(گەر بتوانین وەها بڵێین) خاوەن بەها و جوانی تەكنیكیی خۆیانن، چونكە ئەو هەستیارییە تایبەت و ناسكەی لە بە ساكاركردنەوەی تەكنیكی بەجێهێنانی هونەرمەندایە، كەم تا زۆر پەڕیوەتەوە بۆ ناو ئەم جۆرە كارانەشی، كە هەندێ‌ جار پێكهاتەیەكی تەكنیكی ناوازە و هەستیاری بەدەستهێناوە، بڕوانە تابلۆی (دیمەنی سێبەری دوانیوەڕۆیەك 2019) و هەندێ‌ جاری تریش ئەو ئامانجەی نەپێكاوە. بڕوانە تابلۆی (دیمەنێكی خۆرەتاو 2018). بەڵام ئەفسوونی كاركردنی هونەرمەند بۆ سەر بینەری، زیاتر لە جۆری دوهەمی كارەكانیدایە، چون تایبەتمەندی و خۆ نزیك كردنەوە لە هەڵكەوتویی و دەگمەنی بەجێهێنان، لەم پانتاییە تەكنیكیەدا، وەك جێ‌ پەنجەی هونەرمەند زیاتر لە خۆ ئاراستە و پەخشكردندایە. 

 دیمەنەكان زۆربەی جار سروشتن و سەرەتا ئەیناسینەوە و بەڵام دوای كەمێ‌ لە ڕامان، چۆنیەتی بەجێهێنانی كارەكان ئەو كەشفە خێرایەی سەرەتامان لێ‌ وون دەكەن. ئەو جێگە بەرجەستەكراوانە سەیر و نامۆن، بێ‌ مرۆڤن، ئەوانە جێگە و پێگەیەكن كە سەرلەبەر لە یادگە نەستیەكان، و بیرەوەریە نادیارە تایبەتەكانی خودی هونەرمەندەوە سەریان هەڵداوە، و ئامادەی دوتوێی تابلۆ بوون. ئەوانە چەندان جێگەن لە بێ‌ جێگەیی. ڕەنگە ئەمە هەموو ئەو جێ گۆڕكێیانە بن كە هونەرمەند لەدواجاردا، ئینتیمای بۆ هیچیان نییە و هیچیشیان جێگەی ئەو نین، و یا باشتر بڵێین نەبوون بە جێگە بۆ ئەو.

لە خوێندنەوەیەكی تردا ئەمانە ڕەنگە جێگەی سێهەم بن، لەنێوان دوو جێگەی یەكەم/ڕۆژهەڵات و دوهەم/ڕۆژئاوا. ئەمانە خەونی هونەرمەندن بۆ جێگە فیردەوسییەكان، ئەو جێگایانەی مرۆڤی ئاسایی لە بەڵێنی ئاینەوە خەونی پێوە دەبینێ‌ و چاوەڕوانیەتی، بەڵام مرۆڤی هونەرمەند، چاوەڕوان نابێت بۆ بەواقعكردنی ئەو خەونە لەدنیایەكی تری (بەحساب) نامادیدا، بەڵكو خەون و چاوەڕوانیەكانی لە بەرجەستەكردنی نێو تابلۆدا بە واقع دەكات، و بۆ جارێكی تر وەك دنیایەكی ماددیی بەدیهاتوو لەڕێی كەرەسەی نیگاركێشانەكەیەوە، ئاراستە و پیشانی ئێمەی بینەری دەداتەوە. وەك ئەوەی بڵێ‌ ئەمە ئەو دنیا سەرمەدییەیە كە چاوەڕوانین، تا وەك خەونێ‌ لە ژیان و جیهانێكی تردا بیبینن. یاخود ڕەنگە لە دوا جاردا و وەك دواجار، لە خوێندنەوە و لێكدانەوەیەكی تردا بێ‌ ئومێدی هونەرمەند بێت بە جیهانی ژیاری و شارستانی، و ئەمە گەڕانەوە و سەوداییەك بێت بۆ سروشت، وەك ژیانێكی بەرایی بێ‌ ئاستەنگ و یاساو ڕێسا داڕێژراوەكانی مرۆڤ بۆ مرۆڤی هاوژیان و هاوسەردەمی. هەر ئەم بینین و جۆری كاركردنەی هونەرمەندە، وایانكردوە ئێمە لە یەك شرۆڤە و لێكدانەوەدا نەوەستین، و ئەم دیمەنانە و یەكەكانی، مەلەیەكی ئەفسوناوی بكەن لە گونجان و تەباییەكی ڕەنگیی و دەستنیشانكراوەیی كراوەدا، بەسەر فرەییەكی ڕاڤەكاریی و گەڕان و بەدواداچوندا. 

هەندێ‌ جار هونەرمەند لە بەرجەستەكردنی ڕاستەوخۆی سروشت (وەك بابەت) دووركەوتۆتەوە، و بەڵام دوركەوتنەوەكەی زۆر نیە، ئەو ویستویەتی هەر نزیك بە سروشت، هەندێ‌ بابەتی عاتیفیانەی خۆی بخاتەڕوو، كە لەم كارانەدا بەتایبەت، زیاتر لە ڕوانگە و ڕێگە شێوازی گوزارشتكردنی مینیاتۆری ڕۆژهەڵاتیانە و ئێرانی بەتایبەت نزیكە. بەم مەبەستە بڕوانە دو تابلۆی (شەوشاد مانگەشەو 2018)و(مانگی دوێنێ‌ شەو 2018) كە بە ڕەنگی ئاویی و ئەكریل جێبەجێیكردون، تیایدا ئەو لێكچواندنە دێرینەی نێو ئەدەبیاتی كوردی و كارە مینیاتۆرە ئێرانیەكانی خستۆتەڕوو، كە لە نێوان ڕووی خۆشەویست و مانگدا كراوە و نزیك بە یەكتر دانان و بەرجەستەكردنیان بۆ كراوە. هەربۆیە هونەرمەندیش لێرەدا بەشێكی باشی پانتایی دیمەنێكی ئاسمانی گۆڕاندۆتە سەر فۆڕمی پڕۆفایلی ڕوخساری كچێ‌ و لەنێو ئەودا، هەور و ئەستێرە و مانگی دروست و دابەشكردۆتەوە.

دابەشكردنی ڕووی كارەكان لەم قۆناغەشدا، ڕێزەگرتوو لە كارە ئەبستراكتەكانی پێش ئەم كۆمەڵە كاركردنەیەوە، هەر ئامادەیی ناوبەناوی خۆی هەیە، هەندێ‌ جار كەرتكردنی دیمەنەكان تەنها لەپێناو كەرتكردنیاندا و هەندێ‌ جاریش بۆ بەخشین و خستنەڕوی دوو بۆ چوار دیمەنی جیای هەمان دیمەنی گشتی تابلۆكەیە، كە هونەرمەند دابەشكردنێكی شوێكاتی بۆ كردون، و تیایدا هەندێ‌ دیمەنی پەراوێزیی بەسەنتەر كراوە، وەك نواندنێكی هاوچەرخانە بۆ چەمكی جێگە. كە لێرەدا بێگومان دیمەنە سروشتیەكە ئەو ڕۆڵە جێگەییە ئەگێڕێ. ئەم پڕۆسێسە شایستەیی بەكارهێنانی خۆی، لە بەشێكی باشی تابلۆكاندا بەدەستهێناوە. بەم مەبەستە بڕوانە تابلۆكانی (بەئاگاهاتنەوەی گولێك بۆ ژیان 2014) (دیمەنێك لە بەیانیان 2014) (گوڵەكان پێویستیان بە كاتە بۆ گەشانەوە 2014)

ئەم كارانە وەك پێوانە بچوكن و بە ڕەنگەكانی ئاوی و ئەكریلیك و زەیتی ئەنجامدراون، هاوشانی ئەم بەرهەمانە ئازاد دەستبەرداری كاری تر نەبوە، لە پەیكەر و كاری گرافیكی. ئەمەش كاریگەری ئەو پاشخانە بەجێماوەی ئێرەیەتی لە دنیای بەرجەستە و ڕەشوسپی. هەندێ‌ جار لەم دەستە كارانەدا ئازاد ڕۆچونی كردۆتە ناو دنیای بەشەكی دیمەنی سروشتەوە و لە بینینێكی هەمەكی تێپەڕاندنی كردوە. بڕوانە تابلۆی (دیمەنی مانگەشەو 2018) تێڕوانین لەم كارانە لە سادەترین فەرامۆشكردنی واقعێتی فۆڕمەكانیدا، زۆر بەزوویی كارەكان هەڵدەگەڕێنە سەر كارێكی ئەبستراكتیی و بەپێچەوانەوە، ئەوەی هەر دوێنێ‌ خاڵێك بوە و بارستەیەك ، ئەمڕۆ زۆر بە سانا و هەر لەجێی خۆیاندا بوونەتە گوڵێك و پانتاییەكی ڕەنگی ڕووتەخت لە داڕشتنەكانیدا، بڕوانە تابلۆی (دیمەنی گوڵە بەهارەیەك لە ئیستەردا 2018) یاخود (دیمەنی خۆرئاوابون و ئەم ڕێگەیەی بەرەو خۆشەویستیم ئەبات 2108) ئەمانە گشت دیسان ئامادەیی ئەو ساڵگارە پاشخانە كاركردنە ئەبستراكتیە ڕۆڵی خۆی تیا گێڕاوە، كە هونەرمەند پیا ڕاگوزەر و تێپەڕیوە و كاری تیاكردوە.

ئەم شێوازە كاركردنە دوا شێوازی تا ئێستای هونەرمەندە كە توانیویەتی ئەمساڵ (2019) هونەرمەند بە هەشت كاری هونەریی، لەگەڵ سێ‌ هونەرمەندی تری هۆڵەندی كە خاوەن تەمەنێكی هونەرین، بەشداری پێ بكات لە پیشانگەیەكی تایبەتدا بە ناونیشانی (نمایشی هونەر بە نرخێكی شیاو ـ Affordable Art Fair) لە شاری ئەمستردام لە 31/10 بۆ 3/11/2019. كاركردنی ئازاد لەلایەن لیژنەی تایبەت بە بەڕێوەبردنی ئەم نمایشە هەڵبژێرراوە. كە زۆرێك لە هونەرمەندان كارەكانیان پێشكەش دەكەن بە مەبەستی هەڵبژاردن و نمایشكردنی، بەڵام كەمیان پێگەی ئەو بەشداریە بەدەست دێنن.  ئەم جۆرە نمایشە لە زۆرێك لە شار و ووڵاتانی جیهاندا، وەك: نیویۆرك، لەندەن، ملبورن، هامبۆرگ، هۆنگ كۆنگ، برۆكسل، سەنگافورە، میلانۆ و ستۆكهۆڵم، بەڕێوەدەچێت لەژێر هەمان ناونیشاندا. كە مێژوی دەستپێكی ئەم جۆرە نمایشە بۆ یەكەم جار، ئەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1999 لە پاركی باترسی لەندەن (Battersea Park) . 

هەرچۆن بە هەمان ئەم دەستە كاركردنە هونەریە، ئەو لەخۆئامادەكردندایە بۆ دوو نمایشی تایبەتی خۆی لەساڵی 2020 دا، یەكەمیان بە بیستوچوار تابلۆ و بە ناونیشانی (با ببینە هاوڕێی سروشت/ Let us be nature friend) لە شاری لەهتی/Lahti لە ووڵاتی فنلەندا، لە 8/1 بۆ 2/2/2020 لە كەشكی مۆزە (museum kiosk). و دوهەمیان لە شارۆچكەی (Zuid-Scharwoude)ی ووڵاتی هۆڵندە لە ئۆرورا گەلەری (Aurora Art Gallery) بە سی تابلۆ.

لێرەوە دەستخۆشی و پیرۆزبایی بۆ ئازادسابیری هونەرمەند، بۆ توانای بەردەوامی لەسەر بەخشش و چونەپێشەوەی هونەریانەی، كە ئەم بەردەوامبوون و توانای بەخششە هونەریە، و ژیان و گوزەرانكردن لەسەر هونەر و تەنها لەڕێی كاركردنی هونەرییەوە، بۆ ئەمڕۆی ژیانی تاكی هونەرمەند، تا چ ئاستێك قورس و ئاڵۆزە. بەڵام هێند بەبەها و پیرۆزە. دیسان دەستخۆشی و بەردەوامی بۆ بەخششی زیاتر و باڵاتر.

تێبینی/ بۆ زیاتر بینین و ناسینی كارەكانی (ئازاد سابیر)ی هونەرمەند بڕوانە سایتی تایبەت بە كارەكانی :
www.azad.exto.nl


ڕیکلام