پاتریك مۆدیانۆ، نووسەری ناوداری فەڕەنسیی براوەی خەڵاتی نۆبڵی ئەدەبی 2014، و خەڵاتی گۆنكوری 1978، هێشتا ناوێكی نامۆیە بۆ ڕۆشنبیری كورد، دەكرێ بگوترێ تەواو نەناسراو بوو پێش ئەوەی ڕۆمانە هەرە ناودارەكەی (شەقامی دوكانە تاریكەكان)، لەلایەن خاتوون بەیان سەلمانەوە وەربگێڕدرێتە سەر كوردی.
ئەدەبیاتی پاتریك مۆدیانۆ، ئەدەبیاتی نۆستالژیا و گەڕانە بەدوای شووناس دا. ئەوەی مۆدیانۆ دەیوروژێنێت، پرسیاری چیەتی ناسنامە و گرنگیی ناسنامەیە. پرسیاری ئەوەیە كە ئایا ڕابردوو بە هەموو ڕووداوەكانییەوە، بە هەموو ئەو كەسانەوە كە هێناونیەتیە سەر ڕێی كەسێك، ناسنامەی كەسەكە پێكدەهێنێت؟ یاخود ئەوە خودە، لە ئێستا و داهاتوو دا، ناسنامەیەك بۆخۆی درووست دەكات؟ ئایا مرۆڤ دەتوانێ لەژێر سیحری ڕابردوو خۆی ڕزگار بكات؟
كارەكتەری سەرەكیی ڕۆمانی شەقامی دوكانە تاریكەكان، گی ڕۆلان، كە یادەوەریی لەدەستداوە، لەلایەن هوت یارمەتی دەدرێ كە نووسینگەیەكی لێكۆڵینەوەی تایبەتی هەیە، بەوەی ناسنامەیەكی ساختەی بۆ درووست دەكات و ناوی گیی ڕۆڵانی لێدەنێت. هوت پێیدەڵێت :
"ئازیزم گی ڕۆلان، لە ئێستاوە، چیی دی ئاوڕ بۆ دواوە مەدەرەوە و بیر لە ئێستا و داهاتوو بكەرەوە. پێشنیاری ئەوەت بۆ دەكەم لەگەڵمدا ئیش بكەی."*
لێرەوە گی ڕۆڵان دەست بە كاری لێكۆڵینەوە دەكات و هەر ئەمەش چەندین ساڵ دواتر یارمەتیی دەدات لە گەڕان بەدوای ڕابردوو و ناسنامەی ڕاستەقینەی خۆیدا، كاتێك كە هوت بڕیاری خانەنشین بوون و داخستنی نووسینگەكەی دەدات و گیش بڕیار دەدات بەدوای ڕابردووی خۆیدا بگەڕێت.
گی ڕۆڵان، سەرەتا لە سەرەداوی زۆر سادەوە دەستپێدەكات و هەموو جارێك سەرە داوێكی لێ ون دەبێت و سەرە داوێكی تر دەدۆزێتەوە. تا لە كۆتاییدا هەموو سەرە داوەكان دەگەنە بنبەست و تەنها یەك ناوونیشان دەمێنێتەوە كە بۆی بچێت، ئەویش كۆنترین ناوونیشانە كە زانراو بێ كەوا گی ڕۆلان تێیدا نیشتەجێ بووبێ : شەقامی دوكانە تاریكەكان، ڕۆما، ئیتاڵیا. بەڵام نووسەر پێمان ناڵێ ئایا لەوێ چارەنووسی چی دەبێت، ئایا ڕابردووی خۆی دەدۆزێتەوە؟
لێرەدا ئەوەی زۆر گرنگە خاڵێكە؛ ئەویش ئەوەیە گی ڕۆلان بەدرێژایی گەڕانەكەی، هەر جارێك باوەڕی وایە كە كەسێك بووە و دواتر باوەڕەكەی پووچەڵ دەبێتەوە و دەچێتە سەر ئەو باوەڕەی كەوا كەسێكی دیكەی زۆر جیاواز بووە. لە ساتێكیشدا، لەگەڵ هەموو ئەم كەسایەتییانەدا بەتەواوەتی خۆی لێ دەگۆڕێت و بەڕاستی پێیوایە بەڵێ ئەو كەسە بووە. بەڵام خۆ لە كۆتاییدا دەبێت تەنها یەك كەس بووبێت.
كەواتە؛ ئایا بەڕاستی ئەو ناسنامەیەی ڕابردوو بۆ مرۆڤ درووستی دەكات، شتێكی جێگیر و نەگۆڕە؟ ئایا گی ڕۆڵان كابرایەكی یۆنانی بووە، یان كابرایەكی ئەمریكای باشوور، كە لە باڵیۆزخانەی كۆماری دۆمینیكا كاری كردووە؟ یانیش فرێدی هۆوارد دولوز بووە، كابرایەكی بە ڕەچەڵەك ئینگلیز؟ ئەگەر ئەوە ڕابردووە بە هەموو وردەكارییەكانییەوە ئەم مرۆڤەی ئێستای درووست كردووە، چۆن دەكرێ گی ڕۆلان مێژووی خۆی لەگەڵ سێ مێژووی ئەوەندە لەیەك دوور لێ تێكبچێ؟
ئەگەر ڕابردوو بە هەموو شتێكییەوە شووناسی مرۆڤە، ئایا مرۆڤ بە وازهێنانی لە ڕابردوو، بێ شووناس دەمێنێتەوە؟ یان لەوەش قوڵتر، بەبێ ئەو شووناسە مرۆڤ چیە؟
پاتریك مۆدیانۆ، لەو نووسەرانەیە، كە ئەوەندەی وروژاندنی پرسیار و گومانی بەلاوە گرنگە، ئەوەندە بەدوای وەڵامدا ناگەڕێت. بەڵام من تاكە وەڵامێك لە پرسیار و گومانەكانی دا دەبینم :
بەڵێ، ئێمە دەكرا چەندین ڕابردووی زۆر جیاوازمان هەبێت، بۆ ئەوەی ئەم كەسەی ئێستا بین. لە چركەیەكدا دەتوانین چیرۆكی ژیانمان بەرەو ئاراستەیەكی تر، ئاراستە بكەین. لە كۆتاییشدا، چیمان لێ دەمێنێتەوە؟ هەندێ یادەوەری كە زوو لەبیردەچنەوە و، هەندێ وێنە و ناسنامە و نامە، لەناو قوتوویەكی كۆنی چكلێت یان پسكیت دا..**، بۆیە خۆی لەخۆیدا ناسنامە ئەسڵەن گرنگ نیە..
* لاپەڕە 6 لەچاپی كوردیەكەی، ناوەندی ڕۆشنبیریی ئەندێشە، 2016.
** لە لاپەڕە 99ی چاپە كوردییەكە، نووسەر دەڵێ : "دواجار، هەموو شتێك لەناو قووتوویەكی كۆنی چكلێت یان پسكیت و یاخود سیگار كۆتایی دێت."