پێشهاتە نوێ یەکان !

  08/02/2023  |    779 جار خوێندراوەتەوە
هەفتەی ڕابردوو، کاتێک کۆشکی سپی پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەی نێوان بایدن و سودانی و شاعەبدوڵای بڵاوکردەوە، ئەمە ڕووداوێکی ئاسایی نییە، ئەردەن لەناوچەکەدا مەتبەخی سیاسی سونە و هاوپەیمانی بەهێزی ئەمەریکایە، بۆ بەهێزکردنی ئەم مەتبەخە سیاسییە، ئەردەن پێویستی بە پاڵپشتییە.

جیاواز لە هەڵوەشاندنەوەی ڕێککەوتنە چوار ملیار دۆلارییەکەی نێوان عێراق و ئێران، جیاواز لە داواکاری ڕێگرتن لە بردنە دەرەوەی دۆلار و چەندین داواکاری تر، داواکارییەکی تر لە عێراق ڕۆیشتنە دەرەوەی نەوتە لە ڕێگەی عەقەبە و ئەردەنەوە.

عێراق لە نێوان بەرداشی ئێران و کۆمەڵگای نێودەوڵەتیدایە، داواکارییەکانی ئێران و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی  لە عێراق جوداو دژبەیەکن، بۆیە ڕوون نییە عێراق چۆن دەتوانێ هەردوو لایان ڕازی بکات و باڵانسەکە چۆن ڕادەگرێ.

باڵانس ڕاگرتن لە نێوان هاوکێشە نێودەوڵەتییەکاندا، سیاسی حەکیمی دەوێ، لەکاتیکدا ئاستەنگی مەزهەبی و ئایدۆلۆژی زاڵترە بەسەر بیرکردنەوەی سیاسییە عێراقییەکانەوە. 

گەر عێراق شکست بهێنێت لە ڕاگرتنی باڵانس لە نێوان ئێران و کۆمەڵگای نێودەوڵەتی، ئێران نزیکە و دەتوانێ بە ئاسانی عێراقیان لێ ئاڵۆز بکات. کۆمەڵگای نێودەوڵەتیش بە فشاری ئابووری دەتوانێت ریسەکەیان لێ بکاتەوە بە خوری، لە نێو سەرەتای تونێلەکەداین، مەبەستم لێرەدایە.

دۆخەکە بۆ هەرێمی کوردستانیش لەمەسەلەی غازدا هاوشێوەیە، هەرچەندە هەرێم بەچەندین ساڵی تریش ئاسان نییە بتوانێ غاز بنێرێتە دەرەوە، بەڵام ترسەکە لە یاری کردنی هەڵەی بەرپرسانی هەرێم و خواست و بەرژەوەندییە ناکۆکەکاندایە لە مەسەلەی مامەڵە کردن لەگەڵ کەرتی غاز.

ڕوونە، پارتی دەیەوێ غاز لە ڕێگەی تورکیاوە بۆ ئەوروپا لەدوور مەودا هەناردە بکات، هاوپەیمانی نێودەوڵەتیش لەگەڵ ئەمەدایە. یەکێتیش کە غازەکە لەسنورەکەیدایە، دیدو بەرژەوەندییەکانی جیاوازترە، بەلای عێراق دا کێشی دەکات، بۆیە غاز کێشمەکێشی قوڵی لەسەرە.

مەسەلەکە تەنها یەکێتی و پارتی نییە، ئێران نایەوێ پەرە بە غازی هەرێم بدرێ و ببێتە جێگرەوەی غازەکەی، بۆیە ناو بە ناو بە موشەک پەیام دەنێرێ. روسیاش دژی پەرەدان بە غازی هەرێم و ناردنییەتی بۆ ئەوروپا، نایەوێ غازی هەرێم، هەیمەنەی بەسەر کەرتی وزەی ئەوروپا لاواز بکات.

بۆیە دەکرێ بڵێین، عێراق و هەرێمیش لە نێوان بەرداشی ئەجێندای دژ بەیەکی زلهێزەکاندان، بێگومان دۆخی دارایی و سیاسی گرێدراوی یەکن، چۆنیەتی مامەڵەکردنی هەرێم و عێراق لەگەڵ ئەم ئەجێندا جیاوازانە، باش و خراپی دۆخی دارایی ھەردولا دیاری دەکەن بۆ قۆناغی داهاتوو.


زیاتر