ئایا هەسەدە ڕازی دەبێت بە دابەشكردنی دەسەڵات لەگەڵ پێشمەرگەی ڕۆژ؟

  2020-07-20  | 
گەڕانەوەی پێشمەرگەی ڕۆژ بۆ ڕۆژئاوای کوردستان بەربەستی گەورەی وتوێژەکانی گفتوگۆکانی کورد و کوردە
 تۆڕی هەواڵی ژیان
هێشتا خولی دووەمی وتوێژەكانی نێوان دوو گەورە قەوارەی سیاسی لە شانۆی سیاسی كوردی سوریادا دەستی پێنەكردووەتەوە، كە پێكهاتوون لە ئیدارەی خۆسەری لە باكور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، كە چەند حزبێك لە خۆدەگرێت، لە پێش هەموویانەوە پارتی "یەكێتی دیموراتی" و نێوان حزبەكانی "ئەنجومەنی نیشیتمانی كورد" كە لەلایەن سەركردایەتی هەرێمی كوردستانی عێراقەوە پشتیوانی دەكرێن .

ئاشكرایە هەردوولا لە هەوڵی زەمینەسازییەكی گونجاودان، لە پێناو دووبارە دەستپێكردنەوەی گفتوگۆكانی نێوانیان، بە تایبەت لە كاتێكدا خولی داهاتوو یەكلاكەرەوە دەبێت بۆ زۆرێك لە دۆسیە ئاڵۆزەكانی نێوان هەردوولا، بە تایبەت دۆسیەی هێزەكانی پێشمەرگەی سوریا ناسراو بە  "پێشمەرگەی ڕۆژ" كە بریتی لە باڵی سەربازیی ئەنجومەنی نیشتیمانی كوردی سوریا، كە دەیەوێت ببێتە هاوبەشێكی سەربازیی لەگەڵ یەكێتی دیموكراتی "پەیەدە" كە بەشێوەبەكی كرداری لەڕێگەی هێزەكانی سوریای دیموكراتەوە- هەسەدە، كۆنترۆڵی ناوچەكانی خۆرهەڵاتی روباری فوڕاتی كردووە و گومان و دوودڵی هەیە لەكردنەوەی دەرگای هاتنەوەی پێشمەرگەی ڕۆژ بۆ ناوخۆیی سوریا .

بەڵام بە دڵنیاییەوە ئەنجومەنەكە سورە لەسەر ڕێگەدان بە هێزەكانیان بەشداری بكات لەدۆسیەی سەربازی و ئەمنی ناوچەكانی باكور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، ئەویش بە پشتیوانی واشنتۆن، كە دەیەوێت یەك مەرجەعیەتی سیاسی بۆ كوردی سوریا دروست بكات و كۆتایی بهێنێت بە ناوكۆكییە سیاسییانەی كە لەنێوان حزبە كوردییەكانی ناوچەكانی ڕۆژهەڵاتی فوڕات دروستبووە .

لەوبارەیەوە "سلێمان ئاوسۆ" ئەندامی سەرۆكایەتی ئەنجومەنی نیشتیمانی كوردی سوریا لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا شەممەی ڕابردوو ئاشكرایكرد، لایەنی ئەمریكی و پارتی یەكێتی دیموكراتی، بەشێوەیەكی مەبەدەئی رٍەزامەندیان نیشانداوە بۆ گەڕانەوەی پێشمەرگەی سوریا لە هەرێمی كوردستانی عێراقەوە بۆ ناوچەكانی خۆرهەڵاتی روباری فوڕات .

ئاماژەی بەوەشكردووە، ئەو گەڕانەوەیە پێویستی بە لیژنەی تایبەتمەند هەیە بۆ ڕێككەوتن لەسەر وردەكارییەكان، چونكە بابەتی سەربازی زۆر هەستیارە .

چاوەڕوانیش دەكرێت بایەتی هاتنەناوەوەی هێزەكانی پێشمەرگەی سوریا بۆ ناوچەكانی باكور و ڕۆژهەڵاتی ئەو وڵاتە، یەكێك بێت لە كارە لەپێشینەكانی خولی دووەمی وتوێژەكانی كورد و كورد، كە لە مانگی نیسانی ڕابردوودا بە پشتیوانی و كۆمەكی ئەمریكا دەستی پێكرد، بە تایبەت كە پێشتریش ئەو خاڵە ڕێگربووە لە ڕێكەوتنی كورد و كورد و كۆتایی هێنان بە حاڵەتی ناكۆكی سیاسی و ماڵجیایی، كە ماوەیەكی زۆرە ڕوبەڕووی دۆخی سیاسی كورد بووەتەوە لە سوریا .

فەیسەڵ یوسف ئەندامی دەستەی سەركردایەتی ئەنجومەنی نیشتیمانی كورد و ڕێكخەری گشتی لە "بزوتنەوەی چاكسازی كوردی" بە ماڵپەڕی   "ئەلعەربی ئەلجەدید"ی ڕاگەیاندووە، ئەنجومەنی نیشتیمانی لێكتێگەیشتنی هەیە لەگەڵ حزبەكانی ئیدارەی خۆسەر لە پێش هەمووشیانەوە پارتی یەكێتی دیموكراتی .

ئاماژەی بەوەشكرد، لەمیانی خولی یەكەمی وتوێژەكانی گفتوگۆی كوردی لەسەر بنەمای ڕێككەوتنی دهۆك كە لە ساڵی 2014 ئیمزا كراوە، زەمینەیەك ساز دەكرێت بۆ گفتوگۆكانیان .

ڕونیشكردەوە، ڕێككەوتنەكە بنیاتنانی مەرجەعیەتێكی سیاسی و هاوبەشی ئیداری و پارێزگاریكردن لە ناوچەكە بە یەكسانی لێدەكەوێتەوە، لەگەڵ بە هەند وەرگرتنی پێشهاتە سیاسیەكانیش .

ئاماژەی بەوەشكرد، لە ئێستادا ئامادەكاری دەكرێت بۆ دەستپێكردنەوەی خولی دووەمی وتوێژەكان و جەختیكردەوە، پێویستە ڕێككەوتن لەگەڵ حزبی یەكێتی دیموكراتی گشتگیر و هەمەلایەنە و هەموو بوارە سیاسی و ئیداری و ئەمنییەكان بگرێتەوە و بایەخی هیچ بەندێكیش نادەن بەسەر بەندێكی دیكەدا، بەڵام هێشتا نەچوونەتە ناو وردەكارییەكانەوە .

چەند سەرچاوەیەكی كوردی بە ماڵپەڕەكەی ڕاگەیاندووە، هێزەكانی پێشمەرگەی رۆژ كە لە كۆتاییەكانی ساڵی 2012دا دامەزراوە، پێكهاتووە لە كوردەكانی سوریا، جا یان سەربازی ناو سوپای سوریا بوون و لێی جیابوونەتەوە، یاخود لەو گەنجانە بوون كە دەبوایە بچوونایەتە خزمەتی سەربازی لە ڕیزەكانی سوپای سوریادا، بۆیە هەرێمی كوردستانیان هەڵبژارد و پەیوەندییان كرد بە سەربازگەكانی هێزەكانی پێشمەرگەوە لە هەرێم .

ئەو سەرچاوانە باس لەوە دەكەن، پێشمەرگەی سوریا لەژێر فەرماندەیی هەرێمدایە، بە دیاریكراویش لەژێر فەرمانی پارتی دیموكراتی كوردستاندا .

ئاماژەیان بەوەشكردووە، ئەنجومەنی نیشتیمانی كوردی سوریا پەیوەندییەكی باشی هەیە لەگەڵ سەركردایەتی هەرێمی كوردستان، بۆیە پێشمەرگەی سوریا لە شێوازی پێكهاتن و میدیاییشدا لەناو ئەو ئەنجومەنەدایە .

ئەو سەرچاوانە جەختیشیانكردووەتەوە، هەر ڕێككەوتنێكی سیاسی كە لە نێوان ئەنجومەنی نیشتیمانی كوردی سوریا و حزبی یەكێتی دیموكراتی بكرێت، پێویستە گەڕانەوەی پێشمەرگەی تێدا بێت، چونكە ئەنجومەنەكە بەبێ باڵی سەربازیی هیچ ڕۆڵ و كاریگەرییەكی سیاسی نابێت، هەر ئەوەشە دوودڵی بۆ یەكێتی دیموكراتی دروستكردووە، كە دەیەوێت بڕیارەكان بە دەست خۆی بێت لە ناوچەكانی باكور و ڕۆژهەڵاتی سوریا .

ئەو سەرچاوانە ئاشكرایانكردووە، ئەنجومەنی نیشتیمانی كوردی كە لەژێر چەتری هاوپەیمانی نیشتیمانی سوریادایە، بۆیە چوونە ناوەوەی پێشمەرگەی سوریا، بە واتای ئەوەی ئۆپۆزسیۆنی سوریا دەبێتە هاوبەشی بڕیار لەباكور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، هەر ئەوەش كە پارتی یەكێتی دیموكراتی لێی دەترسێت .

سەبارەت بە ژمارەی پێشمەرگەكانیشیان ئاشكرایانكرد، چەند هەزارێك دەبن، كە ڕەنگە 7 بۆ 10 هەزار كەس ببن، ئەوە جگە لە چەند هەزارێكی دیكەی یەدەگ، ئەو هێزە ژمارەیەك ئەفسەری ناو سوپای سوریایان تێدایە و كاتێك جیابوونەتەوە، ئەركی ڕاهێنانی  سەربازی ئەو هێزەی پێشمەرگەی لە ئەستۆ گرتووە .

ئەو سەرچاوانە ڕوونیشیانكردووەتەوە سەركردایەتی هەرێمی كوردستانی عێراق هەموو هاوكاریی و پشتیوانییەكی پێشكەش بەو هێزەی پێشمەرگەی سوریا كردووە، بە تایبەت لەڕووی دەبینکردنی ڕاهێنان و سەربازگە، لە بەرامبەریشدا ئەو هێزە هاوكاری هێزی پێشمەرگەی كوردستانی كردووە بۆ بەرپەرچدانەوەی هێرشەكانی داعش، بە تایبەت لەو ماوەیەی كە ببوونە هەڕەشە بۆسەر هەرێمی كوردستان .

بە گوتەی ئەو سەرچاوانە پێشمەرگەی سوریا پەیوەندییەكی باشیان هەیە لەگەڵ هاوپەیمانی نێودەوڵەتی، كە هەندێك جار ئەركی ڕاهێنانیانی گرتووەتە ئەستۆ، ئەوەش بووەتە  هۆی ئەوەی شارەزاییەكی باشی ڕاهێنان و شەڕكردن پەیدا بكەن، جگە لەوەش پێشمەرگەی سوریا خانەخوێیەكی كۆمەڵایەتی هەیە لە ناوخۆیی سوریادا، بە تایبەت لە ناو پێكهاتەی عەرەبیدا و یەكەم خۆیان بە سوری دەزانن و هیچ پەیوەندییەكیان نییە بەو پرۆژانەی  كە بەناوی كوردستانەوە یەكینەكانی كورد كاری لەسەر دەكەن و بە درێژكراوەی پارتی كرێكارانی كوردستان ناسراون، هەر ئەوەش هەڵقوڵاوی ئەو ترسەیە كە پارتی یەكێتی دیموكراتی هەیەتی لە چونەناوەوەی پێشمەرگەی سوریا بۆ ناوچەكانی ڕۆژهەڵاتی فوڕات .

لە پاڵ هەمووئەوانەدا سەرچاوە ئاگادارەكان لەگفتوگۆكانی كورد باس لەوە دەكەن، پارتی یەكێتی دیموكراتی دژی هاتنەناوەوەی پێشمەرگەی سوریا نییە، بەڵام نەك وەك هێزێكی بەرجەستە، بەڵكو بە تێكەڵكردنیان لەگەڵ هێزەكانی سوریای دیموكرات، بۆ ئەوەی ببێتە گروپێگی ناوخۆیی و فەرمانەكان لە سەركردایەتی ئەو هێزەوە بۆ بێت، جگە لەوەش یەكێتی دیموكراتی نایەوێت هێزی پێشمەرگە سەربازگەی تایبەت بەخۆی هەبێت لە ناوچەكانی ڕۆژهەڵاتی فوڕات، بۆیە لە هەوڵدایە بۆ ڕازیكردنی لایەنی ئەمریكی بە مەترسی و كاریگەریی ئەو بابەتە لەسەر ئاسایش و ئارامی ناوچەكە .

لە لایەكی ترەوە ئیبراهیم موسلیم توێژەری سیاسی نزیك لە ئیدارەی خۆسەر ئاماژەی بەوەكردووە، هەسەدە كەسانی سەربازیی سەرجەم پێكهاتە جیاوازەكان لەخۆ دەگرێت، ئەو هێزە ئامانجی نیشیتیمانی هەیە لە چوارچێوەی جوگرافیای سوریادا، كە پەیڕەوێكی ناوخۆیی و هەندێك بەڵێن و پەیماننامەی نێودەوڵەتی حوكمی دەكات كە ئیمزای لەسەر كردووە،  بڕوای خۆشی نیشاندا كە ئەگەر پێشمەرگە یان هەر هێزێكی سەربازی دیكەی سوریا، خۆی لە ناو ئەو مەرجانەدا دەبینێتەوە و ڕێز لە مافەكانی مرۆف دەگرێت، ئەوا لەناو هێزەكانی هەسەدە پێشوازی لێ دەكرێت .

پێشی وایە هاتنە ناوەوەی پێشمەرگە دەبێتە هاوسەنگی لە باكورو رٍۆژهەڵاتی سوریادا، ئەگەر هاتوو ببێتە بەشێك لە هەسەدە، بەڵام بوونی دوو هێزی سەربازیی لەژێر دوو سەركردایەتی سیاسیدا، ڕەنگە دەرگای شەڕی ناوخۆ بكاتەوە ئەگەر هاتوو هەر ناكۆكییەك لە نێوان ئەو دوو قەوارەیەدا سەریهەڵدا.



ڕیکلام