دیوارێ دویێ هەمبەر تاوانا گەندەڵیێ

جاسم محمد شرنەخى

نوسەر و بەرپرسی مەڵبەندی یەکگرتوو لە زاخۆ
  12/01/2021  |    676 جار خوێندراوەتەوە
دەستهەڵات و باڵادەستى خۆبخۆ جهێ وێ یەکێیە خودان زوى بسەردا بچیت تا وێ ڕاددەى نفشێ خو ویێ بابێ خۆیێ ئاخینى ژبیر بکت مینا هوزانڤانێ لوبنانى ئیلییا ئەبو مازى گۆتى: "تەقنێ دمژمێرەکێ خۆ ژبیر ئەو ئاڤ و تەقنە و بسەردا چوو" لەوا دڤێت دوو دیوار یانژى دوو هەڤسار هەبن خەوەدى دەستهەڵات و هەمى سیاسەتمەداران ل سنۆرێن وان ڕاوەستینن یانژى لغاڤ کن ژ سەرداچوون و خرابکاریا و ژتاوانا  گەندەڵیێ، و دڤان چەند ڕێزەکێن کێمدا دێ بلەز بەحس ل دیوارێ دویێ کین پشتى دیوارێ یەکێ کو بهایێن باوەرى و ڕەوشتینە ئاخفتن ل دۆر هاتیە کرن.

 دیوارێ دویێ ئانکو: کونترۆلکرنەکا ئیداری وسیستەمەکێ چاڤدێری وڕیکارێن یاسایى بگرە ژ چاڤدێریا پەرلەمانى و هەتا بگەهت سزادانا تاوانباران بخوڤە دگریت.

  ل دیوانەکێ من گوهدارى ل وەزیرەکێ پێشیێ حکومەتا ئیراقێ دگر گۆتى:" دسەڕەدانەکا خۆدا ژبۆ ئەمریکا من پرسیار ژ فەرمانبەرەکێ مەزنێ وەزارەتا چاندنێ کر: ئەرێ چەوان هەوە شیایە ڕێگریێ ل گەندەڵى بکەن؟، وى گۆت کەرەمکە ل گەل من وەرە، وئەم پێکڤە چوون د هۆڵەکێڤە یا پڕبوو ژشاشەیێن تەلفزیونان یەک ب ملێ یەکێڤەبوو، وى بەرپرسى خوەیاکر: هەمى ژۆر و هۆڵ و جهـ - ژبلى دەبلیوسیان - ب کامیرێن چاڤدێریێ کونتڕۆڵکرینە، و دبەردەوامیا ئاخفتنا خۆدا گۆتە من: تۆ وى فەرمانبەرى هە دبینێ ئەگەر نها سەرێ خۆ بۆ خۆلەکێ بتنێ ژى دەینت سەر دەستێن خۆ و ژکارى ڕاوەستیت ئێکسەر دێ هۆشداریێ دەنێ و بێژینى: سەرێ خۆ ڕاکە و بەردەوامیێ بدە ئەرکێ خۆ"!

یا ژمنڤە خواندەڤان ژهندێ شارەزاترن ب ڤێ میناکا بووریڤە بمینن نویساندى، نەخێر ئەو تەنها نموونەیەکا بچویکە ل سەر پەیڕەوکرنا سیستەمەکێ تەڤگر یێ ئەمنى و سیاسى و کارگێڕیە، پێى پاراستنا گەل و وەڵاتى ژ گۆرگێن گەندەڵکار ل هەر جهەکێ دەستهەڵاتەکا گشتى لێ هەى دهێتە کرن، چ یا ئیدارى بت یانژى سیاسى، ژ فەرمانبەرەکێ بچیک هەتا مەزنترین رێڤەبەر د دوڵاتیدا، و ژبەرپرسەکێ ئاستێ وى نزم هەتا سەرێ ژهەمى سەران مەزنتر دناڤ سیاسەتمەدارندا ئەوێ ماستئاڤچیێن وارێ مە بلند دکەن و دکەنە خوداوەند ل وەڵاتەکێ کاڤل و ژناڤچوویێ یێ دبێژنى گەندەڵستان ببوورن"كوردستان".

  هیڤیە ل داهاتى دەمێ پرسیار ل کاغەزەکا هوسا دهێتە کرن: کا چ لێ هات؟ بەرسڤ ئەو نەبت بێژن: کەرى کاغەزا وە خوار، چونکى گومان نینە دئەڤرۆیا ڤى گەلیدا هەمى تشت هاتینە تێکدان، وهەمى پێشبرێن باوەردارى و ڕەوشتى و دیسان یێت سیستەمێ بەرگرییا ئیدارى و یاسایى و پاراستنا ژ گەندەڵى و سزادنا بەرهەلستنێ – ڕەدعێ -  ل دژى تاڵانچیێن ماڵێ گشتى و سیاستەمەدارێن گەندەڵچى هەمیێ یێت هاتینە ژێر پێ کرن، و چ بها بۆ چ تشتى نەمایە!

  ل وارێن مرۆڤ تێدا دژین کەسەک ناهێتە پیرۆزیکرن و تەقدیسکرن واتە و ژ سیستەمێ ئیدارى دەرباز ببت، و کەسەک نینە پاراستى بت ژ بەرپرسیارکرن و هەتا سزادانا سیاسى و پاشێ یا یاسایى ژى، مە هەمیا دیت:  سەرۆکێ جورجیا یێ بەرێ ئیدوارد شیفەرنانزە (1928-2014) ئەو قارەمانێ سوڤێتا بەرێ و سەرکردەیێ ل بەژنا چیا بلند یێ دگۆتنێ (ڕویڤیێ پیرێ قەوقازێ)، ئەو کەسایەتیێ ل سەردەستێ وى جورجیا ل ساڵا 1991 سەربەخۆییا خۆ ژیەکیتیا سوڤیتا بەرێ وەرگرتى، مەدا دیت چەوان ب ئەگەرێ گەندەڵیەکا نابتە چبکەک ژ گۆڵا گەنیا کەندەڵکارەکێ سیاسیێ کوردستانێ ل ساڵا 2003 دویماهیەک ب ژیانا وییا سیاسى هاتە دانان، و سەرێ خوە دەینا ل سەر وێ گۆمانا گەندەڵیێ دەمێ ئاشکەرابووى سکرتێرەکا وى خانیەکێ ئاسایى یێ ل ئوڕۆپا بۆ شیفەرنادزەى کرى، تەنها گۆمانەکا بهێزبوو ژى نەکو وەکى یێت مە تەڵاران ل ئەمریکا و رۆژئاڤایێ جیهانێ ب پارەیێ گازا گەندەڵستانێ بەردەوام دکرن.. وهێشتا پیرۆزن و خوداوەندن ژى ژبۆ هەمى کوڵە و بەندەیان.. و پەرلەمانێ مەژى نکارت تەنها بێژتێ وان، هەوە ئەو تەلار و دمدمە ب چى کریە، چەند ژ قویت و نانێ هەژارا هەوە دزیە هەتا هوین بووینە قرال و قارون؟ مەرحەبا پەرلەمان، مەرحەبا سیستەمێ ئیدارى ل کوردستانى!
زیاتر