ناسیونالیزم و جیاكەرەوەكانی

لەتیف فاتیح فەرەج

نوسەر و ڕۆژنامەنووس
  05/08/2020  |    746 جار خوێندراوەتەوە

ناسیونالیزم لای كورد هەمیشە بە جۆرێكی نەرێنی لێكدانەوەی بۆ كراوە، ئەمە لەوەوە سەرچاوەی گرتوەكە كۆمۆنیزەمەكانی بەرێ‌ دەیانگوت ناسیونالیزم" شەرمەزاریە بۆ بەشەریەت" یان لەوەوە كە هەمیشە لە ڕووی دینیەوە كورد وافێر كراوە كە نەتەوەگەری جۆرێكە لە لادینی، هەرچۆنێكە كورد، سروشتی كورد، زۆربەی كورد وا كەوتوەتەوە كە بێز لە ناسیونالیزم بكاتەوە، ئەمەش لە ڕوویەكەوە بە زەرەر گەڕاوەتەوە بۆ خۆی، لە بەر ئەوەی ئەمە جۆرێك بووە لە تێكەڵكردنی ناسیونالیزمی كوێرانەو ناسیونالیزمی ئازادیخواز، جۆرێك لە تێكەڵكردنی ناسیونالیزمە سەردەست و ستەمگەرا، لە گەڵ ناسیونالیزمی ژێر دەست و ستەملێكراو، هەڵبەت ئەمە پێویستی بە توێژینەوەو خوێندنەوەی قوڵترە.

نەتەوەگەری كوێرانە كە من ئەم ناوەم لێناوەو لە ئایندەدا لە كتێبێكا بە وردی باسی ئەوەم كردووە، لە گەڵ نەتەوەخوازی ئازادی ویست جیاوازی زۆری هەیەو ناكرێت بە یەكچاو سەیر بكرێت، من پێم وایە تێكەڵكردنی ئەم دوانە جۆرێكە لە نەزانی خوێندنەوە، مرۆڤ نابێت لە بەر ئەوەی نەتەوەگەری كوێرانەی قەبوڵ نیە ئیتر رقی لە هەموو خۆیی بوونێك بێتەوە، بۆ نەتەوەو تایبەتمەندیە زمانی و كولتوری و هونەری و ژیاریەكان ،خۆ هەڵنان و هەوڵدان بۆ چوونەنێو دڵی دیرۆكەوە شەرم و نەنگی نیە، شەرم و نەنگی ئەوەیە رقت لە خۆت بێت لە بەر ئەوەی رقت لە ناسیونالیزمە، یان ناسیونالیزمی كوێر بین ، شانازی كردن بە وەرزشوان، هونەرمەند، رۆشنبیر، سەرمایەداری نیشتمانی، زاناو داناو داهێنەرو ئەفرێنەرەكانەوە جۆرێكە لە نەتەوەگەری دڵخوازانە، نەتەوەگەری  شانازی دار.

بۆ كوردێك كە دیموكراسی نەبینیوە، ئازادی نەبینیوە، خۆ خاوەنی نەبینیوە، خۆ بەڕێوە بەری نەبینیوە، تاج و تەخت و بەختی نەبووە، هەمیشە لە بەردەم شەقی ئەوی تردا بووە، كێ‌ هەستاوە رەتانویەتی، زۆر كێماسیە هەر لەبەر ئەوەی ئەزمونی هێزگەلێكی ناڕێكخراوی بێ‌ ئاوەزی چەتەگەرای تاقیكردوەتەوە ئیتر سەنگەر لە نەتوەگەری ئازادیخوازانە بگرێت و هەركەس باسی نەتەوەی كرد پەلاماری بدات، ئەمە جۆرێكە لە بێئاوەزی و دواجار ئەو بیركردنەوەیە دەچێتە خانەی بەرژەوەندیەكانی ئەوانی ترەوە، كەتەلۆنیەك لە ناوجەرگەی ئەوروپادا، سكۆتلەندیەك لە وپەڕی ئازادیدا، خەونی خۆ خاوەنیان هەیە، شانازی بە جل و بەرگ  تایبەتمەندی، گۆرانی و وەرشی خۆیانەوە دەكەن، لە كاتێكا هیچ كەم و كوڕیەكیان نیە، لە سەر ئاستی هەموو دنیا توركێك، توركمانێك، توركزمانێك نابینی سەنگەر لە توركیا بگرێت، رەخنەو تێبینی نا، لە ناو  نزیكەی شەست ملیۆن توركی  توركیادا  چوار ئیسماعیل بیچشكچی نادۆزیتەوە، كەس هێندەی ئەم كوردە رقی لە خۆی نیە ، ئەمە هی ئەوە نیە هەڵوەستەی لە سەر بكەین.

پەلاماری خۆدان بە هەر بیانوویەك جۆرێكە لە گەمژەیی، لە بێئاوەزی، هەموو جار تێبینی ئەوە دەكەم كە ئەمەریكیەكان لە رێی فیلم، سیاسەت، هونەرو ری و ڕژەی جیاجیاوە  مرۆڤی ئەمەریكی وەك سۆپەرمان و باتمان و رزگار كەری ئەوانی تر نیشان دەدەن، دەیانەوێ‌ بڵێن  ئەگەر دنیا كۆتایشی بێت مادام دوو ئەمەریكی دەمێنن، ئەوە ترستان نەبێت، ئەوان لە چەقی مێژوودا هەرچی توانای دنیایە بەرەو خۆیانی دەبەن، ئێمە لە دەرەوەی مێژوودا هەرچی نوزەیەكی تیا بێت تێكیدەشكێنین، مرۆڤ پێویستە ئەم جیاوازیە ببینێت ، ئێستا ئێمە لە بیست ساڵی یەكەمی سەدەی بیست و یەكداین ، ئاوڕ لەو بیست ساڵە بدەنەوە، وێڕای نەخۆشی و نەهامەتی و ترس و هەترەش بردن سەیری گەشەی نەتەوەگەری ئاوەزدارانە بكەن بزانن لە كوێیە.

هاوڕێیەكم لەم چەند ساڵەی دوایدا گەیشتە ئەمەریكا، لەوێ‌ هەمان ئەو كارە دەكات كە لە كەركوك دەیكرد، بەڵام شانازیەكی زۆر بە وڵاتەكەی ئێستایەوە دەكات، ئەو بە منی وت ئەمەریكا بۆمن دایك و باوك و براو خوشك و هەمووشتێكە، من قسەكەم لە سەر ئەوەیە ئێمە لە بری ئەم هەموو رق لە خۆ بوونە چۆن دەكرێت وا بكەین، ئەو هاوڕێیەمان لێرەش هەست بە بوونی خۆی بكەن ، لێرەش ببێتە خاوەنی ئەو بڕوایە، ئەمە پێویستی بە قسەی زیاتر و وردتر هەیە، پێویستی بە بیركردنەوەو بیركەرەوەی باش هەیە.
زیاتر