چیرۆکا چەوانیا چوون و دەرکەفتنا یەکگرتوو ژ حکومەتا دهۆکێ

جاسم محمد شرنەخى

نوسەر و بەرپرسی مەڵبەندی یەکگرتوو لە زاخۆ
  23/09/2020  |    1165 جار خوێندراوەتەوە

پشکداریا یەکگرتووى ئیسلامى کوردستان د حکومەتا خۆجهیا دهوکێدا هەر ژ دەستپێکێ تا ئەڤ پرۆسیسا ئیدارى و سیاسى ب داویهاتى چەندین ڕەهەند ئەڤێ پرسێ هەنە، لەوا ژبۆ فێمکرنا ڤى بابەتى و شڕۆڤەکرنێ ژى فەرە ژهەمى کوژان بەریخودان و خواندن ژبۆ هەبت، و شاشيەکا مەزنە دەمێ بتنى ژ ڕەخەکێڤە ڤە لێنێرین بۆ بهێتە کرن.

چوونا یەکگرتوو دناڤ حوکمەتا خۆجهیا دهوکێدا ل سەر دۆ بنگەهان بوو، بنگەهێ یەکێ هەژیبوونەکا ئانکو (ئیستیحقاقەکا) هەلبژارتنێ بوو یا تایبەت ب ئەنجومەنێ پارێزگەها دهۆکێڤە ئەوا ل 30-4-2014 هاتیەکرن و یەکگرتوویێ 62.500 شێست و دوو هزار و پێنج سەد دەنگ ب دەست خۆڤە ئینات بوون، ب رێژەیا 12.5% و ل پلەیا دووێ هاتبوو پشتى پارتى دیموکراتى کوردستان

 ئەڤە بنەگەهێ ئێکێ بوو. و بنگەهێ دووێ: ئەڤ بەشداریە ل سەر بنیاتێ لێکتێگەهشتن و رێکەفتنەکا سیاسی بوو دناڤبەرا یەکگرتوو و پارتیدا کو ل 15-11-2015 ئیمزا دناڤبەرا هەردوو لایەناندا ل سەر هاتەکرن، و ل سەر بنیاتێ وێ ڕیککەفتنێ ل رۆژا 16-12-2015 جڤاتا پارێزگەها دهۆکێ باوەرى دایە 18 رێڤەبەرێن یەکگرتوویێ پێشکێش کرین بۆ وەرگرتنا چەند پۆستێن جوداجودا ل سەر بنسترا سەنکا یەکگرتوو یا سیاسى و رێژەیا بەحسێ وێ بوورى

 هەر چەندە رێککەفتن ل سەر (25) پۆستان بوو نەک (18)، و هندەگ پۆستێن گرنگ ژێ دناڤدا هەبوون وەکى جێگرێ پارێزگارێ دهۆکێ، و دوو رێڤەبەرێن گشتى، لێ یا هەژى گۆتن و تۆمارکرنێ وەکو مێژوو ئەوە کو بێژین: هندەک ژوان پۆستان دڤیا قەت ل سەر بناغێ یاریا سیاسى نە بان، و یەکگرتوویێ نە وەرگرتبان

 چونکى یا دروست ئەوە دڤیا وەکى هەمى جیهانێ نە کەفتبان د جۆارێ ڤەڕێژ و ئەنجامێ سیاسەتێ و لێکتێگەهشن و رێککەفتناندا، و هەتا دڤیا نە هاتبان گرێدان ب هەلبژارتنان ژى، ئانکو ئالۆگۆرکرنا سیاسی یا پۆستێن میرى هند شۆر نەبن ب گەهن ئاستێ رێڤەبرنا فەرمانگەهێن قەزا، ئەوێن ل هەموو دونیایێ گۆرەى ئاست و خزمەت و پلەیا فەرمانبەرى (وەزیفى)ـه، نەکو ل سەر دیوارێ حزبى و خزمەتا حزبى و ڕێککەفتنێن کاڕاکتەرێن سیاسینە دێ

 ب پشتراستیڤە بێژین: ئەو ژمافێن فەرمانبەرانن گۆرەى یاسیێن عیراقى و کوردستان ژى ئاناکو بکورتى ژ دەرڤەى یاریا سیاسینە، لێ ئەم چ بکین ڕەوشا مەیا سیاسیا زۆر پاشکەفتیە و ل فێ ئاستێ ڤەمانێیە چ نەمابوو بگەهت رێڤەبەرێن باغچێن ساڤا و ڕێڤەبەرێن قوتابخانەیا ژى کو هەتا رۆژا مەیا ئەڤرۆ هەمى کادرێن حزبى ب ڕێڤەدبن.

 ئەو رێکەفتنا ئیمزا ل سەر هاتیە کرن خۆیا دکت کو هەمى بەندێن وێ یێن ئاسایى و سرۆشتینە و گۆرەى پڕەنیسپ و نەریتێن سیاسەت و پڕاکتیکا سیاسینە ، چ تشتەکێ سەیر و سەرنجڕاکێش تێدا نینە هەژى بت ئەز خواندەڤانێن هێژا پێ مژویل بکم و وەختێ وان پێ بگرم.

لێ یا دڤێت خواندەڤان و چاڤدێرێن سیاسى وهەر کەسێ حەز بکت بزانت ئەوە کو لایەنێ دەستهەڵاتدار هەردەم د ڤیا و دخواست و ڕژدى ل سەر دکر: کو ب خواستا وى دڤێت ڤەرێژ و بەرهەمێ رێکەفتنێ دەرباز ببت ژ چارچۆڤەیێ خۆیێ سرۆشتى، واتە بکورتى و ب کوردى پۆستێن حوکومەتا خۆجهى بەرامبەر بێ دەنگى و بێ هەلویستیا یەکگرتووبن

 ب ڕامانەکا هێشتا ئاشکەراتر کو یەکگرتوو خۆ ب نەرمترین دەستەواژەژى بەحس ل کێماسى و خەلەتى و شاشیێن حکومەتێ نە ل دهۆکێ و نە ل هەولێرێ نە ب هوشیارى و نە د خەودا ژى نەکتن خۆ ئەگەر ب شێوەیێ شێروەرمەندى و شیرەتێ ژى بت ڤێجا بەحسێ ڕەخنێ هەما نەکە!!

 ل ڤێ داویێ ژ یەکگرتوو د هاتە خواست خۆ ئەوا پارتى نەشێت دگەل بنکەیا ڕێکخستنا خۆ بکت یەکگرتوو بۆ پارتى د گەل رێکخستنا یەکگرتووخوازان بکت، تەنها وەکو میناک دێ بەحسێ پرسا خۆنیشاندانێن مامۆستا و فەرمانبەرا کین ئەڤێن ل 16- 5-2020 هاتینە کرن کو دونیا هەمى دزانت خۆنیشاندانێن تەخی بوون واتە شەرائحى پیشەیى بوون، ژ بەر موچە بڕین و گیرۆکرنێ بوون، و هزاران کەس بەشداربوون و ژمارەیەکا زۆر ژوان پارتی ژى بوون.

 لێ سەرەڕاى ڤێ یەکێ پارتى زۆر نیگەڕانبوو ژ پشکداریا چەند ماموستایێن یەکگرتوو ئەوێن ملێن وان ب ملێن برایێن وانێن نە یەکگرتووڤە ژپارتیا و لایەنێن دیتر و کەسێن سەربەخۆ ژى، و چەندین سەرکردەیێن پارتى یێن خۆجهێ و هەتا ئاستێ مەکتەب سیاسیا پارتى هاتنە سەر شاشەیێن تەلەفزیونا و ڕەخنە و تەشهیر و کەڤ ل یەکگرتوویێ کرن،

دیسان ئەو ئاوازە لێدان ئەوا بخۆدێ باوەرناکم ل پارچەکا دونیایێ هەبتن کو د دگۆتن نابت پیەکێ وان د ناڤ حکومەتا خۆجهیدا بت و پیێ دیتر ل جهەکێ دیتربت، ئانکو دڤێت ژ هەلویست و بزاڤ و ئەرکێ خوە هەمیێ ستۆب بکت، و ب قەرست و ببتە جەمەد و گیانێ کاریگەریا چاکسازى و سیاسى ب ئێکجارى بمرینت!!

بۆیەرەکا سیاسیا دیتر ڕویدا ئەوژ ئیمزاکرنا پەرلەمانتارێن یەکگرتوو بوو، و ئەوێ چەندێ کومتلێ بەفریێ هاتیە گڕێلکرن - نە ژلایێ یەکگرتووڤە - تەمام مەزن کر، هەر چەندە ئەو ئیمزایە ل سەر پرسەکا زۆر سرۆشتى کو سەرۆکێ حکومەتێ بهێت پەرلەمانى و لێپرسین ژێ بهێتە کرن: کا 400 ملیار کیڤە چوون؟ و بۆچى مۆچەیێن فەرانبەران قوربانى چاڤێن سەدەها هزارا بندیواران دبن و دچنە بەریکێن ڤان حەرامخۆڕاندا؟ چما داهاتێن پترۆل و سامانێن گشتى و یێن باج و دەروازەیا و یێن ناڤخویى ووو...هتد هەمى دهێنە داعویاران؟

پارتى گەلەک ئەڤ پرسا ئیمزا مەزنکر و نیگەرانبوو، و ژ ئەنجامێ وێ نیگەرانیێ ب ڕاشکاوەیى گۆتە یەکگرتوو یان دێ هەر پێنج ئەندامێن وە ئیمزایێن خوە ڤەکێشن بەرى خلاسبوونا مۆلەتەکا 48 دەمژمێڕى یانژى دێ بای بایێ ل پۆستێن خوە کن ل دهۆکا ڕەنگین!

ئەز وەکو بەرپرسەک و دناڤ سەرچق و هویرهویرکێن ڤێ ڕیککەفتنێدا چەند سال من بوورادین ژبۆ خۆدێ و ژبۆ ڕایا گشتى و مێژوویێ دبێژم: یەکگرتوو ئەبەد نە کەفتە ڤی تەلها کۆشتن و مرنا سیاسى، و قەت گوهنەدا داخوازیێن خەساندنا دەنگێ چاکسازى و ڕەخنا ئاڤاکەر، و دیسان قەت گوهدارى بۆ وێ چەندێ نەکر کو گریا پۆستێن خوەبکت ئەوێن نە گۆشتێ خێرێ بوون بەلکى وەکى ل سەرى مە خۆیاکرى ب دوو فاکتەران پەیداببوون:

دەنگێن هەلبژارتنا و رێککەفتنا سیاسیا دووقۆلى، یەکگرتوویێ بەرەیێ داخوازکرنا مافێن فەرمانبەرا نەبەردا، و نەڕاوەستا ژ لێگەریانا رێکا قورتالبوونا ژ قەیرانا هەژاریکرن و برسیکرنێ، و ب ئیرادەیەکا دەستەجەمعى و سەرانسەرى ئەڤە هەلبژارت، و ئەڤە بتنێ ژێ دهاتە چاڤەڕێکرن و قەت بنکەیێن وێ یێن رێکخستنى ژێ قەبوول نە دکرن بژارەیا ئێکێ هەلبژارتبا و سەرکێشیا یەکگرتووپێى ل پرنیسیپێن ئاسایێن کارى حزبى و یێن

یەکگرتووخوازى کربان، و ڕازى نە دبوون ئاستێ خوە نزمتر کربا ژ وێ خوەڕاگریا ل ساڵا 1996 ئەوا گرێداى پرسا پارتا پارێزگەرێن کوردستانێ باچەکا مەزن ل وى دەمى دا و دڤیا بدت، دا ب سەلمینت ئەو خوەدى پرەنیسیپێن ئیسلامخوازیە نەکو یێن میکافیلیێن چەپەڵن،

سەرکردایەتیا یەکرگرتوو سەر خوە قەبوول نە دکر پەرلەمانتارێن وێ دەستێن خوە شویشتبان ژ ئیمزاکرنا ل سەر بانگکرنا سەرۆکێ حکومەتێ ژبۆ ڤى دەزگەهێ هەرە مەزنێ مللەتی مە، ئەوێ مەزنێن مە ل خۆ ناگرن بهێنە د هۆلا ویڤە و سەروەریا وى ب جهبینن مینا هەمى مرۆڤایەتى ل هەمى وەڵاتێن تۆپا زەمین. ئەڤەیە ڕاستیا چیرۆکا وەرگرتن وژ دەستدانا یەکگرتو یا پۆستێن حوکەتا خوەجهیا دهۆکێ، نە کێمتر و نە زێدەتر.


زیاتر