سیاسەت هەم دەرد و هەم دەرمان

جاسم محمد شرنەخى

نوسەر و بەرپرسی مەڵبەندی یەکگرتوو لە زاخۆ
  13/10/2020  |    1217 جار خوێندراوەتەوە

    سیاسەت فاکتەرەکە كارلێكرنا وێ چ ئەرینی یان نەرێنی بت گەلەك مەزن و خورتە، چونکى ئێک ژ گرنگترین ڕامانێت سیاسەتێ ئەوە رێڤەبرنا کار و بارێن گشتیە، واتە لایەنەکێ ژیارا کەسۆکى یانژى یا جڤاکى نینە سیاسەتێ باندۆرا خوە ل سەر نەبیت، لەوا ئەگەر کارى سیاسى ب ئاوایەکێ باش هاتەکرن وى دەمى دێ بتن ئەگەرێ پێشکەفتنا هەمى لایەنێن ژیارا هاوڵاتیان، و ئەگەر بەرۆڤاژى وێ چەندێ ب ڕەنگەگێ خراب و شکەستى هاتە پەیڕەوکرن هینگێ دویماهى بۆ دەرهاڤێژەیێن ویێن وێرانکەر نابت.

    ب داهات و پێچێبوونێن کێم لێ ب سیاسەتەکا سەرکەفتى چەندین وەڵاتان رێکا ڕابوون و پێشکەفتنێ و گەشەکرنا هەمەلایەنیا: زانستى، تەندروستى، پیشەسازى ، ئابۆرى و...هتد ب لەزایەتیا تیشکا رۆناهیێ بڕین و گەهشتنە بانێ سەرفەرازى و سەروەریا جیهانێ، لێ بەروڤاژی وەلاتێن دەولەمەند وخودان سامانەكێ زەبەلاح وخوەدیێن زێرێ زەر ورەش كەفتنە بەر پێلێن شكەستنا سەرتاسەری ودنهالێێن پاشكەفتنێ ودەردەسەرییاندا جهگیر بوون.

    سیاسەتێ دوو جەمسەر هەنە، جەمسەرێ گرنگیا وێ و ترسا وێ، ل كوردستانێ هەڤولاتی ژدەردێ سیاسەتا ڤەمای دنالیت نە ئاخا زێرین نە پەترولا بێ ئیفلەح و نە پێگەهێ ستراتیژی بوینە هوكار بو خوەشگوزەرانیێ، یا ڕاست ئەوە سیاسەتمەدارێن شاش کەفتینە پێشیا مە و رۆژ ب رۆژ  یێن مە دهاژوون بەرەڤ چارەنڤێسەکێ ڕەشێ تاری، پشتى گەلێ کورد د گۆڵا گەندەڵى و خرابکاریێدا نقۆم کرین.

      ل ڕەوشەکا رەشتاریا هۆسان ئەرکێ هەموو لایەکێیە ب دلسۆزانە و ژیرانە ل ڕێکا قورتالبوونێ بگەریت، و بدیتنا من بێی ڕاستەڕێکرنا وى ئاڵاڤێ سەرکێشیا هەمى لایەنێن ژیانێ دکت – ئەو ژى سیاسەتە – هەمى سەرتیر دێ ل کەڤرێ ڕەقێ شکەستنێ کەڤن.

      دەمێ ئەم بەحسێ گرنگیا ئالاڤێ سیاسەتێ دکین رامانێ وێ ئەو نینە کو سکتەرێن دیتر نەیێن گرنگن مینا پەروەردە و فێرکرنێ و...، گومان نینە هەمى لایەن پێدڤى گەشەپێدانێ نە، لێ دڤێت بزانین کو بنسترا هەر گەشەپێدانەکا هەبت سیاسەتە، و ئەوە دبت بلندەکەر و بەرزڕاکەر بۆ گەشەکرنا هەمى لایەنێن دیترێن ژیانێ.

     لەوا یا فەرە دویماهیکەک ژ بۆ وێ سەردەبرنا هاوڵاتیان بهێتە دانانن، واتە ژبۆ وێ شیلیکرنا ڕویێ سیاسەتێ ، دڤێت سنۆرەک هەبت ژبۆ ترساندنا خەلکێ بۆ چوونا ناڤ سیاسەتێ و رۆل گەراندنەکا باش و کاریگەر د ڤێ مەیدانا هەستیاردا، دەم هات ئەڤ لەیزتنە ب ئاقلێ خەلکێ ڕاوەستیت، و ل شوینا وێ هاندان هەبت ژبۆ بەشداریەکا کاڕا، وئەم بەرەڤ هۆشیاریەکا باش بچین ل ڤى تێگەهێ ژ هەمى تێگەهان ستەم پتر لێ هاتیە کرن و هاتیە ڕەش کرن.

    ئەڤ دەردێن ئەم ژبەر دنالن ب سیاسەتەکا حەکیمانە و ژیرانە هەمى دێ هێنە چارەسەرکرن، کەتوارێ ئەڤرۆیێ جیهانێ ل گەل دیرۆکا سەردەم شاهدن ل سەر ڤى دەرمانێ چارەسەرى بۆ ڕەوشێن گەلەک وێرانتر ژ یا مە، لێ ئەگەر مەرجێن وێ بەرهەڤبن، و ل سەرێ وان گەهاندنا هندەک سیاسەتمەدارێن کێرهاتى ژبۆ ڤێ قویناغا هەستیار، نەک سەرکێشێن قەیران چێکرین، ڕاستە ئەڤ چەندە یا ب زەحمەتە لێ رێک هەر ئەوە.
زیاتر