سیاسەتمەدارێن بێ رەسید

جاسم محمد شرنەخى

نوسەر و بەرپرسی مەڵبەندی یەکگرتوو لە زاخۆ
  03/09/2020  |    1355 جار خوێندراوەتەوە

دەمێ کەس کار و بزاڤەکێ دکت هەلبەت هندەک ئومێد وئارمانج وى هەنە دڤێت بگەهیتێ، وهەر تشتێ ژێ ب دەستخوەڤە ئانى ئەو ژێرا دبتە دەستکەفت، و شێوەیێ دەستکەفتیان ژکەسەکێ بۆ کەسەکێ دیتر جودایە گۆرەى جۆرێ کارێ کەسۆکى، هەر چەندە بەهرەکا مەزن ژئارمانجا دلخوازیێت خۆیەتینە – زاتینە – لێ فەرە بزانین ئەو تشتەکێ نورمال و سرۆشتیە، بەلکى ئەو دینەمویا بزاڤ و ڤەلڤینێیە ل ژیارێ و سالۆخەتەکێ خۆرستکیە (فتریە) ئینسان ل سەر هاتیە پرۆگرامکرن ژلایێ خودایێ ئافرێنەر ڤە، ویا درۆست ئەوە هاندان ژلایێ جڤاکى ڤە بهێتە کرن ژبۆ هەمى وخودان خەبیتن وبزاڤان کو بگەهنە دەستکەفتیان ئانکو سەرکەفتنان هندى یێت ڕەوابن ورێکا گەهشتنێ ژى یا درۆست بت، ڤێجا بیاڤێ کارى چى بت، نوژدارى بت، وەرزشى بت، یان سیاسەت بت، یانژى هەر جۆر و بیاڤەکێ دن بت.

هەر چەوان بت ل ڤێرێ یا باشە فوکس بکەڤت ل سەر بەحسێ دەستکەفتیێن سیاسەتمداران، دبت ئەو ژ هەمیان کاریگەرتربن ل سەر جڤاکێ ئینسانى، ومومکنە مافەکێ  ڕەوابت ئەو پێ دکەیڤخۆش بن و هەست ب ئاسۆدەیى و سەرفەرەزایێ بکن ل ناڤ خەلکێ خوەدا، و دناڤ گەلێن جیهانێدا ژى، و بەرپەرێت مێژوویێ ژى شانازیێ ب سەرکەفتنا وان بکن، لێ ب مەرجەکێ بناغەیى وگرنگ ئەوژى ئەوە: کو دەستکەفتیێت وان گونجاى نەریتێ کارێ وان بت.

بەلێ ئەگەر خەلکەکێ دیتر – ژبلى مە کوردان - بەرێ خوە بدت عەقلییەتا سیاسەتمەدارێن کورد ل باشۆڕێ کوردستانێ ل هەمى ئاستا ژکوبیتکى ئەوێن حوکمڕانى کرین، و بەردەوامن  تا بگەهت سیاسیێن بچویک دێ مەندەهۆش بت ژڕەوشا ڤان هەمیان، کو هەژراترین کەسن ژدەستکەفتیان!

ئەڤ چەندە نەیا سەیرە، یەلکى یا درۆست و بەرئاقلە ئەگەر پیڤەرێ تەڕازی و کێشانى یێ دروست بت، ژبەرکو دەستکەفتیێن سیاسەتێ زۆر جودانە ژوى دەستمایەیێ ئانکو بەڵانصێ زەبەلاح ژدۆلار و زێڕ ودراڤێن دیتر، دیسان نە ب دەستداناسەر مولکێ زیڕینێ کوردستانێ وتاپۆکرنا وێ ل سەر ناڤێ خوە یە،...، ئەڤە نە ژدلخوازیێت هەژى بەحسکرنێ نە، خوە ئەگەر هندەک ژێ ب حەلالی ژى بتن!

دلخوازیێت سیاسى (Political ambitions) ودیسان دەستکەفتێن سیاسى تشتەکێ زۆر زۆر جۆدایە، وەکى هەمى خوەدى پیشەیێن پرۆفشناڵ دڤیا دەستکەفتنێن سیاسەتمەداران گۆرەى جۆرێ کارى بتن و دگەلدا گونجاى بت، ئەرێ گەلۆ ئەگەر ئەم پرسیارەکێ بکین دەربارەى سەرکەفتێن زانایەکێ فیزیکى یان نۆژدارەکێ مەزن، یانژى ل سەر خاترا گەنجێت خوە دا پرسیارێ دەربارەى دەستکەفتن و سەرکەفتنێن یاریزانەکێ مەزنێ مینا (میسى) یانژى (رۆنالدو)ى بکین کا مێژوویا دەستکەفتیێن وان  چ تێدا هەنە؟ ئایا بەر ئاقلە بەرسڤ ئەڤە بت، هندە ڤیللایێت هەین، یانژى دوو پاپۆر ێت کرین، یانژى قەبارەیەکێ مەزن یێ پارەی دبەنکێت ئوروپا و ئەمریکا دا وان یێت هەین؟!

کومان نینە چ تشتێ وەکى بۆرى دبەرسڤاندا قەت نا هێتە دیتن، تەنها دێ بەرسڤا بینن ل دۆر سەرکەفتنێن سرۆشت زانستی، ول دۆر سەرکەفتنێن ساخلەمیێ کو چەوا چەندین کردارێن مەزن نوژدارى کرینە وگیانێ چەند مرۆڤان قورتالکریە، و ئەگەر ل دۆر دەستکەفتیێت یاریزانەکێ بت دێ بەحسێ سەرکەفتنێت وەرزشى کت و کا چەوا شیایە رێزا یانەیا خوە بگەهینت ئاستەکێ بلند دجیهانا وەرزشیدا.

دبیاڤێ سەرکەفتنێن سیاسیدا باشە  وانەیەکى  ژمێژوویا نوى ل بیربینن، دا بەحسێ سەرکێشێ دەولەتەکا پاشکەفتى وژنوى سەرهلداى بکین، کو ل دویماهیا سالێن شێستاندا ل ئێکەم سەرەدانا خوەدا بۆ عیراقێ، دیزاینێت جادە و ئاڤهیێت بلند وتەلارێت باژێرێ بەصرا سەرنجا وى گەلەک کێشا ئەڤجا گۆت: خوەزیا من ئەوە ئەزژى وەڵاتێ خوە بگەهینم ڤى ئاستى، و وەکى هەمى دزانن مێژوو شاهدە کو ئاڤاهیێن وەڵاتێ وى ل وى زەمانى بەهرا پتر ژێ چادر و خانیێت ئاخێ بوون، وژسالا 1971 دەست پێکر پشتى ئەندازیارەکێ مەزن دبێژنێ: (عبد الرحمن حسنين مخلوف) ئینایە دەڤ خوە وگۆتیێ هیڤیا من ئەوە تۆ (ئەبۆ زەبى) ژى وەکى باژێرێت خەلکێ لێ بکى، ودماوێ بیست سالاندا دەستکەفتیێت سیاسى و ئیدارى گەهشتنە وى ئاستى چەندین تەلارێن باژێرێ ناڤهاتى قوچا ل عەورا بدن، و شیا گەلێ خوە ژخاڵەکا لاواز یا دەستنیشان کرى ببیتە خاڵەکا زۆر بهێز و بلند دخۆشگوزەرانى و گەشەپێدانا ئابۆرى و پێشکەفتندێدا، هەمى ئەڤ دەستکەفتە بۆ وى سەرکێشێ سیاسى ڤەگەران، وڤکولەرەک نەبت کەس بەحسێ ئەندازیار و دیزاینەران ناکت کو ئەوان دەولەت پێشڤەبر، دەستکەفتن ل ڤێرێ یێت سیاسەتمەدارینە، مەبڤێت یان مە نە ڤێت!

دێ ڤێجا بلا سیاسەتمەدارێن کورد ژى بهێن بەحسێ وێ ژیارا خۆشگوزەرانیا بۆ مللەتێ خوە پەیداکرین بێژن کا چیە؟، دێ هیڤیە بلا بەحسێ رەصیدێ سەرکەفتنێت کوردی دبیاڤێ ئابۆریدا بکن، وئەگەر ئەو بخوە (تشتەکن) د جیهانا سیاسەت و دەولەتداریێدا بلا بخوە بەحسێ گەشەپێدانا سیاسى ژى بکن مە قەبیلە، دێ بلا بەحسێ وێ قەفتا گولان بکن – ئەوا یێ ژهەمیان مەزنتر دگۆت دێ پێشکێشى عیراق و دەور و بەرا کین -  بلا بێژن کا چ ل گولێت وان هات سەبارەت حوکمڕانیا ژیرانەیا رێڤەبرنا دیموکراسى و رێزگرتنا مافێن مرۆڤى و پاراستن وپێشئخستنا ئازادیا دەربرینا بێ نان ژى بلا کەرەمکن بۆ مە بەحس بکن!

لێ دیارە کەسەک نەشێت بەحسێ سەرکەفتن و دەستکەفتنێت سیاسى بکت، چونکى ئەو قەفتا گولان بۆ دەستکەکێ تێکەڵ یێ سیر و پیڤازێن بێهن نەخۆش ژخرابکارى و شکەستنخواریێ، تا وى تۆخیبى کو ئەو تشتێن ئەرینیێن مەزن یێن دناخێ کەسێ کورد دا ژى هەى کو ژباب وکالان میرات بۆماى مینا ئومێد و دلساخى ودەسپاکى و هیممەتبەرزیا ئاڤاکرن و زیندیکرنا خاکا وەلاتى ئەوژى خرابکرن، و گەندەڵى وەکى ئاڤەکا رەش وپیس، ل سەرى قارەمانێت وەڵاتى – ئانکو سیاسیان - ژێ ڤەخوارن وپاشێ ژۆردا باراندن هەتا وەکى پەتایەکێ گەلێ مە هەمى یانژى بێژین بەهرا زۆر ژێ ب ئێش کەفتى.

ئەها ئەڤەیە بەرهەم و ئەنجامێت سیاسەتا کوردیا پیربووى، دەستکەفتیێن سیاسیان هیچ پەوەندى نە ب سیاسەتێ ڤە، نە ب حەقى و ڕەوایێ ڤە، نە ب جوانیێ ڤە هەنە!

لەوا ئایندەیێ ڤى گەلى یێ ل هیڤیا هندەک گەنجێت ژێهاتینە بهێن ئاڵایێ کارێ سیاسى ژدەستێن پیرە ڕویڤیان بیننە دەر، ئەوێت چ پێ نەکرین، وچ پێ ناکن ژى ژبلى پەرستنا هندەک بەرژەوەندیێت نزم وبێ بها وەکى بەفرێ هەر بحەلیتن، ئەم ل هیڤیا کومەکا سەرکردەیانن ژ لاوێت کوردستانێ یێت دلخوزاییێت وان سیاسى بن نەک بازرگانى بن!
زیاتر